Promotietaart voor de prinses (5)

Een diner is gewoonlijk de feestelijke afsluiting van de promotie, die nodig is om de doctorstitel binnen te slepen. De rituelen liggen vast al kunnen ze per universiteit wat verschillen. Om de zaak goed te laten verlopen heeft de promovendus (m/v) twee paranimfen nodig. Die leiden de zaken in goede banen, samen met de pedel van de universiteit waar het de praktische kanten betreft. En ze zorgen voor dat promotiediner.

In mijn collectie heb ik wat menukaarten van promotiediners uit de 19de eeuw. Niet alleen was de universitaire opleiding alleen voor welgestelden weggelegd, de bijbehorende feestelijkheden eveneens.

Namen noemen we even niet maar hier twee voorbeelden.

Het menu uit 1879 heeft een relatieve nieuwkomer in gastronomisch Nederland, de chipolatapudding. Voor het eerst in 1874 in een Nederlandstalig kookboek verschenen. Hetgeen nog niet alles zegt over de herkomst. Maar wel over de modebewustheid van het helaas onbekende etablissement waar dit diner plaatsvond.

En dan dit diner, gehouden in Maison Okhuijsen in Utrecht in 1891

Van de schildpadsoep tot de Glace Madelaine, het is één en al gastronomisch geluk wat hier wordt opgedist. De smulpaap kan zijn hart ophalen. Modieuzigheden en dure ingrediënten, alles in vol ornaat. Plus de keuze uit twee soepjes. En alles met ingewikkelde bereidingen en gedoe. Het was feest.

Maison Okhuijsen was een fameus etablissement waar de universitaire wereld graag feestelijke maaltijden liet aanrichten. Franciscus Johannes Okhuijsen was kok te Utrecht en liet zich in zijn maison als investeerders bijstaan door twee lokale vleeschhouwers en twee wijnhuizen uit Maastricht en Utrecht, alsook wijnhuis Verbunt uit Tilburg. Het 'Maison' was gevestigd aan de Kromme Nieuwe Gracht 20. Men gaf besloten bruiloftssfeesten, maaltijden van ontbijt tot souper, dansavonden: je kon er terecht voor alles wat er maar te vieren viel, dus ook een promotie.

Fijn is ook dit feestje ter gelegenheid van het Gezelschap Utrechtse brandweer. Ze bestonden zestig jaar en daar hoorde een etentje bij. Het menu is helaas (nog) onbekend. Meer over dit gezelschap: https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=210&miadt=39&miaet=1&micode=716&minr=1042873&miview=inv2

Kortom, bij promoties hoort een diner, en bij een diner horen speeches. Toasts, zo u wilt. Ik zocht in het boekjse Feest-Toasten voor den beschaafden stand, waarvan ik een 2de drukje uit 1830 bezit. Beduimeld, omgevouwen hoekjes, kennelijk ooit veelgebruikt. Veel gelegenheden worden genoemd, maar helaas niet de promotie. De enige doctor die voorkomt is dr. Snel, geen idee wat voor drankje dat is, wellicht zoiets als pleegzuster bloedwijn.

Leve Doctor Snel!

Ik zie: geen wijn is hier verteten;

Het druivensap maakt alles wèl.

Dus vrienden, allen smaaklijk eten!

Maar denken wij aan Docotor Snel,

een Snelletje zal ons verkwikken,

Die doctor, ja die wist het wel -

Wijn, vrienden, nimmer pillen slikken!

Gezondheid! Leve Doctor Snel!

Wordt vervolgd, morgen nog een koninklijk promotiemenu.