Macadamia

We kennen ze vooral uit de notenmix, de smakelijke en gezonde macadamia noot. Eigenlijk zo’n noot die je achteloos wegkauwt, zonder vragen te stellen of na te denken. En dan trekt de macadamia je aandacht. Om te beginnen was daar het bericht van Marc Zuckerberg, je weet wel, die van FB, veel geld enzo, die deze noten per duizenden kilo’s aan zijn Wagyu runderen voert. Of liever gezegd – zo goed voor de opvoeding – zijn dochter mag zich daar mee bezig houden.

Mark, my words….

Even een citaat uit zijn bericht op Instagram:  “Started raising cattle at Ko'olau Ranch on Kauai, and my goal is to create some of the highest quality beef in the world. The cattle are wagyu and angus, and they'll grow up eating macadamia meal and drinking beer that we grow and produce here on the ranch. We want the whole process to be local and vertically integrated.” En “Each cow eats 5,000-10,000 pounds of food each year, so that's a lot of acres of macadamia trees. My daughters help plant the mac trees and take care of our different animals. We're still early in the journey and it is fun improving on it every season. Of all my projects, this is the most delicious.”

Groeiremmer?

Is het een goed idee? Het planten van de bomen zeker wel, Hawaii produceert al sinds de jaren twintig van de vorige eeuw macadamia’s voor consumptie. Als diervoeder zijn ze echter niet echt fantastisch. Er wordt minder van gegeten, de groei van lam en koe loopt terug. Zie dit artikel: https://www.fastcompany.com/91008309/mark-zuckerberg-hawaii-wagyu-cattle-macadamia-nuts

Dat bier schijnt voor het afmesten wel een goed idee, die macadamia noten valt onder de noemer aanstelleritis.

Sleuteltje

Zondagsochtend raas ik vaak even door de Grand Frais in ons stadje om nog wat lekkers te vinden voor de lunch, vers brood te halen bij de bakker verderop. Dat soort werk. En toen lagen daar opeens verse macadamia noten. Had ik nog nooit gezien. Ze zijn ingezaagd en ik kreeg bij de kassa een sleutel om ze open te breken. Handjevol in een zakje mee naar huis, dat begrijpen jullie. Ze zijn heerlijk, maar kosten een redelijk vermogen met bijna twintig euro per kilo. Herkomstland: Australië. Mag dat qua foodprint? Weet ik niet, mijn nieuwsgierigheid was groter dan mijn milieubewustzijn op dat moment. Natuurlijk ook even gekeken of ze gezond zijn. Zeker, de vetten, maar ook zit er selenium in. Ik vond een filmpje over het oogsten: https://www.youtube.com/watch?v=pDUOfIpYdWsAls archeoloog vind ik dat meppen met zo’n steen wel erg prettig. Maar dat sleuteltje is wel gemakkelijk en voor buitenspelen is het te koud en nat.

Botanisch

Even terug naar de roots. Macadamia noten behoren tot de Proteaceae, waartoe behalve de macadamia ook de banksia, grevilleas en hakeas behoren. De oudste stuifmeelkorrels van de voorloper van de huidige noot zijn gevonden in Queensland, Australië, met een eerbiedwaardige leeftijd van vijftig miljoen jaar. Een tijd waarin dat continent nog vooral uit regenwouden bestond. Met alle veranderingen, zoals de afscheiding van Australië van het platteland, bleef de macadamia achter en sinds de laatst ijstijd zo’n tienduizend jaar geleden ontwikkelde de boom zich in vier rassen. Twee daarvan, de Macadamia tetraphylla en de Macadamia integrifolia worden voor consumptie gebruikt. Aanplantten is noodzaak, want inmiddels is tachtig procent van de wilde bomen ten prooi gevallen aan de vooruitgang.

Consumptie

De originele inwoners van Australië oogstten en verhandelden de noten al. Er zijn de nodige stenen gebruiksvoorwerpen gevonden om de noot te kraken (zie ook filmpje boven). Wie zich verder op het eiland kwamen vestigen, allen genoten ze van de macadamia. Al die nieuwkomers en hun expansiedrift betekende ook het einde van veel natuurlijk voorkomen van de bomen, want grond was nodig voor bewoning en veeteelt was het idee. De eerste Europeaan die zich plantkundig bezig hield met de macadamia was Ludwig Leichardt, halverwege de 19^de eeuw. Vanaf dat moment ontdekken de inwijkelingen het nut en de smaak van deze noot. De bomen kregen een plekje in de buurt van waar de mensen woonden. De eerste bijvoorbeeld in de botanische tuin van Brisbane, die in 1858 geplant werd en nog steeds kerngezond is en noten produceert. Inmiddels is de productie enorm uitgegroeid, zowel in Australië als in Hawaï met een productie van 46.000 ton noten in Australië alleen al. Ook Zuid-Afrika is tegenwoordig een stevige speler in het veld.

Hier meer cijfers over de export: https://www.worldstopexports.com/top-macadamia-nuts-exports-imports-by-country-plus-average-prices/?expand_article=1

Waarom ze nú in de schappen van de Grand Frais liggen? Er liggen daar veel exoten voor het zeer diverse publiek. Maar niemand kon me verder iets uitleggen. Het was zondag. Volgende keer kijken of de chef er is.

Bronnen en meer info: Australia Macadamia Society en Macadamia Conservation Trust

En wie nog een recept zoekt: https://www.delicious.com.au/recipes/collections/gallery/20-sweet-recipes-that-celebrate-aussie-favourite-the-macadamia/sdc15soi