Koninlijke soep - Cock-a-leekie
Op het menu in het paleis staat in de 19de eeuw tenminste één keer per dag soep. Regelmaat van het pension op de Veluwe: de kok vervalt vak in herhaling bij de keuze van het menu. Toch wordt er voldoende uitgeprobeerd. Eén zo'n dwaalgast aan het eind van de 19de eeuw is Cock-a-leekie, die de Nationale Schotse soep heet te zijn. Echter, die overleeft de anti-Engelse stemming ten tijde van de Boerenoorlog niet. Het blijft bij een enkele keer.
Niets mis met dit Schotse soepje, ook al lijkt het er op dat deze soep eerder Franse roots heeft. En een sudderpotje van prei met gevogeltje vind je al in de tijd dat receptuur op kleitabletten in spijkerschrift geschreven werd. Maar dat voert wel erg ver terug.
Het verhaal wil dat het gebruikelijk was om deze soep te serveren aan de liefhebbers en toeschouwers van hanengevechten. Waarschijnlijk is de soep dan getrokken van de slachtoffers. De prei is verder geheel onschuldig aan geweld, het heldere soepje wordt met gesnipperde pruimedanten wat zoeter gemaakt.
De oudste vermelding is te vinden in het rekeningenboek van Ochtertyre House (1737), waar een diner vermeld wordt met 'cockie leekie fowlls in it'. Het eerste gepubliceerde recept is te vinden bij mrs. Isabella Beeton die er zonder mankeren rijst bij doet. Het had ook havermout kunnen zijn. Maar doe maar niet. Van oorsprong schijnt het een heldere soep te zijn met stukjes kip en veel slierten prei.
COCKIE LEEKIE. (Fr.—Soupe aux Poireaux)
Ingredients.—2 quarts of good white stock, 1 small fowl, a bunch of leeks, a bouquet-garni (parsley, thyme, bay-leaf), salt and pepper, 2 tablespoonfuls of cooked, well-dried rice, 2 ozs. of butter.
Method.—Cut the fowl into small joints. Melt the butter in a stewpan, and fry the pieces of fowl until nicely browned. Pour off the butter, add the stock, boil up slowly, and remove the scum as it rises. Wash the leeks, cut off the green parts, parboil them in salt and water, and drain well. Strain the soup after it has cooked for ½ an hour, return it to the saucepan, add the leeks, herbs, and the meat of the fowl cut into dice or cubes. Simmer gently for 1 hour, then take out the herbs. Skim off the fat, add the cooked rice, salt and pepper to taste, and serve.
Time.—About 2 hours. Average Cost, 3s. to 3s. 6d. without the stock. Seasonable in the Autumn. Sufficient for 10 persons.
Mrs Beetons Book of Household Management, 1861
Dat 'seasonable in the Autumn' slaat op de gewoonte om haantjes die verder niet productief zijn voor de leg 's winters op te eten om zo kosten voor het voer uit te sparen.
